جیاوازیی نێوان پێداچوونەوەکانی «داڕێژە:هه‌ڵبژارده‌ی دووه‌م»
Manu (لێدوان | بەشدارییەکان) |
Manu (لێدوان | بەشدارییەکان) |
||
| ھێڵی ١: | ھێڵی ١: | ||
'''[[ | '''[[محەمەد کورد عەلی]]''' | ||
ئامادەکردنی: '''[[مانو بەرزنجی]]''' | |||
[[پەڕگە: | [[پەڕگە:2024 070418.jpg|وێنۆک]] | ||
ناوی محەمەد کوڕی عەبدولڕەزاق کوڕی محەمەدە، بە کورد عەلی ناسراوە. بیرمەند، ئەدیب، زمانزان و مێژوونووس. | |||
لە ساڵی 1876 لە باوکێکی کورد و دایکێکی چەرکەسی لە دیمەشق لە دایکبووە. | |||
'''سەرەتای ژیان''' | |||
باپیری محەمەد کورد عەلی خەڵکی شاری '''[[سلێمانی]]''' بووە هەر لەو شارەش لە دایکبووە. لە سەرەتای سەدەی نۆزدەهەمدا هاتووەتە دیمەشق. | |||
محەممەد کورد عەلی زۆر حەزی لە نووسین و ڕۆژنامەگەری بووە و هەر لە منداڵییەوە حەزی لە خوێندنەوەی کتێب و کۆکردنەوەی کتێبەکان لە سەرەتاوە پەرەی پێداوە. هەرچەندە خۆی نەخوێندەوار بوو، بەڵام باوکی هانی دەدا بۆ بەدەستهێنانی کتێب، و هاوکاری پێویستی پێدەکرد بۆ ئەوەی خاوەنی کتێب بێت. کورد عەلی لەگەڵ پەرەسەندنی لێهاتوویی زیاتر لە زانست و زماندا، دەستی کرد بە خوێندنەوەی ڕۆژنامە و گۆڤار بە زمانەکانی فەرەنسی و تورکی و عەرەبی. لە تەمەنی شانزە ساڵیدا خەریکی نووسینی بابەتی هەواڵ بووە و لەلایەن ڕۆژنامەکانەوە مووچەی پێدەدرا. پیشەکەی لەم خاڵەدا نەوەستا، شیعری عەرەبی و ڕیتۆریکی قافیەیی خۆشدەویست؛ و لەگەڵ زانایانی باڵای ناوخۆیی ناسراو لەو کاتەدا پەیوەندییەکی نزیکیان هەبوو، سوودی لە زانیاری و ئەدەبیاتەکانیان وەرگرت، وەک: سالم بوخاری، شێخ محەمەد ئەلموبارەک، و شێخ تاهر ئەلغەزعەری. | |||
لە ساڵی 1897دا سەرپەرشتیکردنی هەفتەنامەی حکومی (شام)ی پێ سپێردراوەو بۆ ماوەی سێ ساڵ ئەم کارەیەدا ماوەتەوەو. پاشان کورد عەلی لەگەڵ گۆڤاری (ئەلموقتەف) لە میسر بۆ ماوەی پێنج ساڵ کاری کردووە هەر لەو رێگەیەوە ناوبانگی لە میسڕدا بڵاوبۆتەوە. | |||
[[ | |||
[[محەمەد کورد عەلی|درێژەی بابەت]] | |||
وەک پێداچوونەوەی ٠٥:١٠، ٢٨ی نیسانی ٢٠٢٤
ئامادەکردنی: مانو بەرزنجی
ناوی محەمەد کوڕی عەبدولڕەزاق کوڕی محەمەدە، بە کورد عەلی ناسراوە. بیرمەند، ئەدیب، زمانزان و مێژوونووس.
لە ساڵی 1876 لە باوکێکی کورد و دایکێکی چەرکەسی لە دیمەشق لە دایکبووە.
سەرەتای ژیان
باپیری محەمەد کورد عەلی خەڵکی شاری سلێمانی بووە هەر لەو شارەش لە دایکبووە. لە سەرەتای سەدەی نۆزدەهەمدا هاتووەتە دیمەشق.
محەممەد کورد عەلی زۆر حەزی لە نووسین و ڕۆژنامەگەری بووە و هەر لە منداڵییەوە حەزی لە خوێندنەوەی کتێب و کۆکردنەوەی کتێبەکان لە سەرەتاوە پەرەی پێداوە. هەرچەندە خۆی نەخوێندەوار بوو، بەڵام باوکی هانی دەدا بۆ بەدەستهێنانی کتێب، و هاوکاری پێویستی پێدەکرد بۆ ئەوەی خاوەنی کتێب بێت. کورد عەلی لەگەڵ پەرەسەندنی لێهاتوویی زیاتر لە زانست و زماندا، دەستی کرد بە خوێندنەوەی ڕۆژنامە و گۆڤار بە زمانەکانی فەرەنسی و تورکی و عەرەبی. لە تەمەنی شانزە ساڵیدا خەریکی نووسینی بابەتی هەواڵ بووە و لەلایەن ڕۆژنامەکانەوە مووچەی پێدەدرا. پیشەکەی لەم خاڵەدا نەوەستا، شیعری عەرەبی و ڕیتۆریکی قافیەیی خۆشدەویست؛ و لەگەڵ زانایانی باڵای ناوخۆیی ناسراو لەو کاتەدا پەیوەندییەکی نزیکیان هەبوو، سوودی لە زانیاری و ئەدەبیاتەکانیان وەرگرت، وەک: سالم بوخاری، شێخ محەمەد ئەلموبارەک، و شێخ تاهر ئەلغەزعەری.
لە ساڵی 1897دا سەرپەرشتیکردنی هەفتەنامەی حکومی (شام)ی پێ سپێردراوەو بۆ ماوەی سێ ساڵ ئەم کارەیەدا ماوەتەوەو. پاشان کورد عەلی لەگەڵ گۆڤاری (ئەلموقتەف) لە میسر بۆ ماوەی پێنج ساڵ کاری کردووە هەر لەو رێگەیەوە ناوبانگی لە میسڕدا بڵاوبۆتەوە.