جیاوازیی نێوان پێداچوونەوەکانی «حەسیب ساڵح»

ئەندازیار و بەڵێندەرێکی زیرەک و ناوداری کورد بووە، نەک لەسەر ئاستی کوردستان و ئێراق، بەڵکوو لەسەر ئاستی خۆرهەڵاتی ناوەڕاستیش ناسراوە، شوێن پەنجەی بەدرووستکردنی چەندین تەلاری بڵند و مەزن و دڵگیرەوە لە سەرانسەری ئێراقدا دیارە و کە وەک سامانێکی تەلارسازیی نیشتمانی و یادگاری حەسیب ساڵح ماونەتەوە.

بەڕەچەڵەک باوکی خەڵکی گوندی خەرپانی ناوچەی هەورامان بووە و مەلا بووە و بەڵام زۆر کاری مەلایەتی نەکردووە، چووەتە شاری کەرکووک و لەوێ هاوسەرگیری کردووە و بەکاری ئازاد و بازرگانی خەریک بووە.

حەسیب ساڵح ساڵی 1954 کۆلیجی ئەندازیاری شارستانیی زانکۆی بەغدای بەپلەی یەکەم تەواوکردووە، بەهۆی ئەوەوە لەلایەن مەلیک فەیسەڵی دووەمەوە خەڵاتی ڕێزلێنانی پێ بەخشراوە.

حەسیب ساڵح بایەخیشی بەکاری کولتوری داوە و تەلاری پەرتووکخانەی نیشتمانی و هۆڵەکانی وانەوتنەوە لە شاری بەغدا بەرهەمی کاری ئەو بوون.

هەر لەڕوانگەی بایەخدانی بە کایەی ڕۆشنبیریی کوردی، لەسەر ئەرک و بودجەی خۆی یانەی ڕۆشنبیریی زانکۆ و پەرتووکخانەی زانکۆی سلێمانی لە ساڵی 1979دا درووستکردووە.

ساڵی 1948 نوێنەری هەڵبژێردراوی خوێندکارانی شاری کەرکووک بووە بۆ کۆنگرەی خوێندکارانی ئێراق لە گۆڕەپانی (السباع) لە بەغدا کە یەکەم کۆنگرەی خوێندکاران بووە لە مێژووی ئێراقدا.

هەر لەو کۆنگرەیەدا بەڕێز مام جەلال وەک نوێنەری خوێندکارانی شاری کۆیە بەشدار بووە، هەروەها شاعیری گەورەی عەرەب محەمەد مەهدی ئەلجەواهیریش ئامادە بووە.

حەسیب ساڵح کەسایەتییەکی گەورەی نیشتمانی و کوردپەروەر بووە و هاوکاری مادی زۆری شۆڕشەکانی کوردستانی کردووە، لەقۆناغە سەخت دژوارەکانی سەردەمی ڕژێمی بەعسیشدا بەوپەڕی ئازایەتی و چاونەترسییەوە بەرگری لە مافەکانی گەلی کوردستان کردووە.

مێژوونووسی گەورەی کوردستان د.کەمال مەزهەر لەپرسەنامەیەکدا بۆ خانەوادەی خوالێخۆشبوو حەسیب ساڵح ئاماژە بەوە دەکات کە لەناوەڕاستی ساڵانی نەوەدەکاندا، لەسەر داوای سەدام حسێن، سەعدی مەهدی ساڵح ئەندامی مەجلیسی قیادەی سەورە لەگەڵ ژمارەیەک لەکەسایەتییە کوردەکانی شاری بەغدا کۆبووەوە، لەو کۆبوونەوەیەدا سەعدی مەهدی ساڵح باسی ئەوەی کرد کە گوندەکانی سەربە شارۆچکەی چەمچەماڵ بخرێنە سەر پارێزگای کەرکووک و لەسەر ئیدارەی حکومەتی هەرێم نەمێنن، د.'''[[کەمال مەزهەر]]''' لەو بارەیەوە دەڵێت ، حەسیب ساڵح کە یەکێک لەئامادەبوانی کۆبوونەوەکە بوو وتی: من خزمم لەو ناوچانە هەیە و پێیان باشە کە لە دەرەوەی دەسەڵاتی حکومەتی ناوەندی بمێننەوە، چونکە مامەڵەی لەگەڵیان خراپ بووە.

بەڵێ تا دواڕۆژەکانی ژیانی، حەسیب ساڵح لەگەڵ خەم و خواستی گەلەکەیدا بوو.

دروود بۆ گیانی پاک و پیرۆزی کەسایەتیی نیشتمانی و ئەندازیار و بەڵیندەری هەڵکەوتوو حەسیب ساڵحی نەمری دەستی ڕەنگینی تەلارسازی و ئاوەدا.

[[پۆل:کەسایەتی]]