سەلامی مەلا سابیر

لە مانگی شەشی ساڵی 1935 لەگەرەکی کانی ئاسکان لە شاری سلێمانی لە دایکبووە.

شە‌هید سەلام ناوی تەواوی (سەلام سابیر سەعید عەزیز کەریم فەرهاد)ە

شەهید سەلام یەک لە پێشمەرگە سەرەتاییەکانی شۆرشی ئەیلوول بووە، هەروەها یەکەم چالاکی ئەو شۆرشەش شەھید سەلامی مەلا سابیر کردویەتی بە لەناو بردنی سەرۆک جاشێک کە ئەوکات ببووە رێگر لەبەردەم شۆرشدا کە ھەموی چەند پێشمەرگەیەک ئەبن لەچەمی ڕەزان کە مام جەلال سەرپەرشتیاریان ئەبێ .

ناوبراو بەشداری سەرجەم شەرەکانی کردووە لە سۆران تا بادینان چەند جارێکیش بە سەختی بریندار بووە.

کەسایەتیە سیاسی و سەربازێکان رێزێکی تایبەتیان لێگرتووە بەتایبەت لای مەلا مستەفا بارزانی زۆر خۆشەویست بووە.

لە ناو جەرگەی شاری سلێمانی لە ھودنەی نێوان یەکێتی نیشتمانی کوردستان و حکومەتی ئێراقی بە دروستی لە بەرواری 16-10-1984 لە ناو جەرگەی شاری سلێمانی بەدەستی بەدەستی چەند جاشێکی کوردایەتی و بەپلانێکی تۆکمەی بەعس شەھید کرا .

مام جەلال لە ساڵ ڕۆژی شەهید ( سەلامی مەلا سابیر ) دا دەنووسێت.

( سەلامی حاجی مەلا سابیر ) پیێشمەرگەیەکی دلیێروو جوامیێر .... ‌‌نوسینی ( مام جەلال )

‌‌لە شۆڕشی گەلی ئیێمەدا زۆر ڕۆڵەی دلیێروو جوامیێری وەک سەلامی مەلا سابیر هەن کە یان گووم ناو یان کەم ناوون ، لەکاتیێکدا زۆر مەردانەو نەبەزانە لەڕۆژە ڕەشەکاندا لەڕۆژانی شکان و نشووستدا جەنگاون و بوونەتە هۆی هەڵساندنەوەی وورەی خەڵک و ڕاست کردنەوەی باری لاری شۆڕش ، ئا ئەمەبوو ڕۆڵی دلیێرانەی شەهیدی نەمر ( سەلامی حاجی مەلا سابیر ) ساڵ پایزی 1961 بوو کۆبوونەوە هەڕەمەکیە بێ سەرووبەرەکەی عەشایەروو خەڵکی کوردستان هەر خیێرا بە چەند بۆردوومانی هیێرشیێکی میری بڵاوەی پیێکرا بوو ، هیێشتا خویێنی گەشی کاکە حەمەی تەلانی جوانە مەرگ برای مام کویێخا سمایلی تەلان لەودیوو دەربەندی بازیان هیێشتا ووشک نەبوو بۆوە کە یەکیێک لە سەرۆکەکانی هۆزی ئازاو بەجەرگی هەمەوەند بە پیێچەوانەی وویست و ئارەزووی زۆربەی زۆری هەمەوەندە دلیێروو نیشتیمان پەروەرەکان ، خۆی و کۆمەڵێ خەڵکی کردبوونە جاشی میری ، بە وەشەوە نەدەوەستان ڕۆژانە هەڕەشەیان بۆ ئیێمەو مانان دەناردە چەمی ڕیێزان کە ئەوسا هەموومان 12 پیێشمەرگە بووین و زۆربەمان بێ چەک بووین  !! من کە خۆم لیێپرسراویان بووم تەنها ئەو تاپڕەم هەبوو کە جەنەڕاڵ بارزانی لە مۆسکۆوە بەدیاری لەمۆسکۆوە بۆی هیێنا بووم ، خوا لێ خۆش بوو مامۆستا جەلال ئەوڕەحمانیش یانزە تیریێکی ئینگلیزی کڕی بوو کە دەم گۆش کرابۆوە .

تەنها شەهیدی نەمر حەسەن کەونە چەکیێکی باشی لە جەیشەوە ڕفاندبوو . کاک ڕەمەزان سۆراخیش بەخۆی پەرەبیێلە دریێژوو کەم فیشەکەکەیەوە هەمیشە لەبن بافڵەکەی چەمی ڕیێزان لێی ڕاکشا بوو ، شەهید سەلامی جوامیێریش بێ چەک لەگەڵ من بوو زۆر جار تاپڕەکەی منی هەڵ ئەگرت و ئەیکردە شانی ، ڕۆژیێکیان ئەمری لە ناو بردنی ( مەحمودە فەنی )هەمەوەندمان لەسەرەوە ڕا بۆ هات  !!! منیش لە دوو پیێشمەرگەم ڕا ئەبینی یەکیێکیان سەلام بوو ، بەڵام نە چەکمان هەبوو نە پارەی پیێویست بۆ سازدانی .

هەر بۆیە بەناچاری ڕووم کردە ماوەت بۆ ئەوەی لەگەڵ هەڤاڵانی ئەوێ مشووری دەمانچەیەک بخۆین چوونکە ستاریێکم شک ئەبرد لای ئەندامیێکی ناوچەی ماوەت . کە گەیشتینە ناوچەی دڕەی وهەڤاڵانم دی.

لەدوورەوە دەمانچەکەم بەقەدی هەڤاڵەکەوە دی زۆر دڵی شاد کردم ، پاشان بەناوی ئەوەی کە هەڤاڵیێک ئەنیێرینە ناو شار وو بێ ئەوەی پێم بڵێ دەمانچەکەت بۆ چیە دەمانچەکەم لە هەڤاڵەکە خواستەوەو ئەویش مەردانە هاتە دەست و پێ ی داین !! کە داوام لە سەلام کرد ئەمری لە ناو بردنی ( مەحمودە فەنی )هەمەوەند بەجێ بهیێنێ بە لایەوە گران بوو سەبارەت بەوەی ناسیاوەتیان هەبوو !! بەڵام کە بۆم شەرح کرد ئەوا بە نابەدڵیەکەوە ملی ڕیێگەی گرت ، بەڵام من دڵنیا بووم فەرمانەکە جێ بە جێ ئەکات ، ئەگەر سەری خۆشی لەسەر دانابێ ، چوونکە ڕۆڵەیەکی دڵسۆزی شۆڕش و پارتی بوو .. ئیێمەش بەرەو قەڵادزێ بەڕێکەوتین لەوێ نەخشەی گرتنی قەڵادزێمان هەبوو .. دوای چەند ڕۆژیێک لە گووندیێکی نزیک قەڵادزێ لە ماڵی کاک قادری مامەمەند ئاغا بووین و بەهیوای پلان دانانی گرتنی قەڵادزێ بووین .. لە ناکاو پیاویێک خۆی کرد بە دیووە خانەکەداو پێی ڕاگەیاندین کە دویێنێ لەسلیێمانی مەحمودە فەنی هەمەوەند کوژراوە واشی گیێڕایەوە کە خۆی ڕووداوەکەی دیوە  !! منیش هەر بۆ تەئکید داوام لێ کرد وەسفی ئەو کەسە بکات کە تەقەکەی لێ کردووە ووتی لاویێکی باڵا کورتی چوست وچالاک و ئازا بوو ..

ئەوسا بۆم دەرکەوت کەپیێشمەرگەی ئازاوقارەمان سەلامی حاجی مەلاسابیر کارەکەی ئەنجام داوە ،لەوساوە سەلام وەک قارەمانێ ناوی دەرکرد لە هەموو کوردستان دا لەدوای کوژرانی سەرۆکەکەشیان جاشەکانیش بڵاوەیان لێ کردوو هەڕەشەش لە بنکەی چەمی ڕیێزان بڕایەوە ، سەلامی قارەمان پیێشمەرگەی دەستەکەی خۆم بوو هەمیشە یاروو هاودەمی خۆم بوو ، کە بارزانی نەمر پەڕیەوە بەری هەولیێر چووین بۆ لای زۆر ڕیێز و تەقدیری لەسەلام ناو خەڵاتیشی کرد زۆری ڕاسپاردین کە هەمیشە ڕیێزی لێ بگرین .

پێویستە لێرەدا باسی دلیێری و جوامیێری هەمەوەندە نیشتیمان پەروەرەکانیش بکەم کاک کەریم ئاغاو حەسەن سڵێمان و دەیان هەمەوەندی ترکە پیێشمەرگە بوون ، کە هوودنەی ساڵی ١٩٦٣ ڕووی دا ، چووینە چەمچەماڵ لەوێ لەگەڵیان چووینە ماڵی مەحموودەفەنی خوا حەقە کوڕەکانی زۆر پیاوانە پیێشوازیان لێ کردین و من پیێم ڕاگەیاندن کە کارەکە ئەمری شۆڕش بووە و من بەشەهید سەلامم ڕاسپاردووە ، ئەوانیش پیاوانە هاتنە دەست و ووتیان ئیێمە هیچمان لە دڵا نیەوە قەزاو قەدەری خواو ئەمری شۆڕش لەسەر چاوان . جا سەلامی حاجی مەلا سابیر وە نەبێ هەر ئەوەندەی بۆ شۆڕش کردبێ بەڵکو سەلام پیێشتریش ئەندامی پارتی و پیێشمەرگەی ناوشاریش بوو . هەر لەسەرەتای شۆڕشی ئەیلولیشەوە لەگەڵ من بوو ، لەهەموو شەڕوو هەڵمەت و ڕزگار کردنی ناوچەکاندا وەک پڵنگ هەڵمەتی ئەبردوو بەژداری ئەکرد . بۆ کاروو باری تایبەتی ناوشاریش جار جار هەر ئەچووە شارە حەیاتەکەی سلیێمانی .

شەهید سەلام ڕۆڵەیەکی دڵسۆز و جوامیێر و دەست ودەم و داویێن پاکیی شۆڕشەکەمان بوو .

خۆڕاگر نەبەرد بەورەو بێ پرتەو بۆڵەو نازوو نووز بوو . هەرگیز خۆی لێ نەگۆڕا بوو ، هەرچەندە لەمەجلیسی جەنەڕال بارزانی نەمردا، لە هەموو مەجلیسی پیاو ماقوڵانداووبەتایبەتی لای کاکە باسی ئاکۆی نەمروو مەجلیسی ئاغاکانی کوردستاندا جیێگەی دیاری ئەدرایە ،لە لای مامۆستا برایم ئەحمەدی سکرتیێری گشتی ئەوێ دەمێی ی پارتی و هەڤاڵانی تری مەکتەبی سیاسی وکۆمیتەی مەرکەزی دا زۆر خۆشەویست بوو بەڵام هەر هەمان سەلامی سادەو ساکاری پیێشمەرگەی جاری جاران بوو .

بەڕاستی هەمیشە بەگیان ودڵ لەخەبات وشۆڕشەکەدا بەژداری ئەکرد ، هیچ هیوای شەخسی وتەماحی تایبەتیشی نەبوو ، ڕۆڵەیەکی بەجەرگ ودڵسۆزی کوردو کوردستان و شۆڕش بوو ، زۆر بەداخەوە ئەو ڕۆڵە قارەمانەی کوردستان بەدەستی چەند تاوانباریێکی نیشتیمان فرۆش لەشاری سلیێمانی دا شەهید کرا ..بەڵام بێ گوومان شەهید سەلامی حاجی مەلا سابیر وەک پیێشمەرگەیەکی دلیێروو جوامیێرو ڕۆڵەیەکی قارەمانی کوردەواری وکوردایەتی هەمیشە لەدڵی هەڤاڵ وناسیاوە زۆرەکانی دا ،لەدڵی گەورەی کوردستان دا زیندووە . دەبا سەلامی خۆشەویست بە دڵنیاییەوە سەر بنیێتەوە وا ئەو ڕۆژەی ئەو لە پیێناویدا خەباتی کردوو. گیانی بەخت کرد هاتۆتە دی وکوردستانی فیدڕاڵ لەچەسپاندن وگەشەکردندایە .

بابەتە پەیوەستکراوەکان

• مەلا سابیر
• کاتی بەخاک سپاردنی شەهید سەلامی مەلا سابیر
• عەبە لالە، شەهید سەلام مەلا سابیر و جەلال حەمە عەلی
• مام جەلال و سەلامی مەلا سابیر