عەزیز گەردی

عەزیز گەردی ناوی تەواوی: (عەزیز ئەحمەد عەبدوڵڵا)یە، لە ساڵی 1947 لە لە بەحرکە، لە شاری هەولێر لە دایکبووە.

لە منداڵییەوە تاسەی شیعر و ئەدەب دەكات عەزیز گەردی دەرچووی بەشی زمانی فەڕەنسی بووە لە زانکۆی بەغدا، دواتر لە ساڵانی1994 و 1999 بڕواننامەکانی ماستەر و دکتۆرای بەدەستھێنا، کە تێزەکەی بە ناونیشانی (سەروا)یە، دەزگای ئاراس هەمان ساڵ چاپ و بڵاوی دەکاتەوە و خوێنەری کورد بە دەریایەک لە زانین و زانیاری دیکە ئاشنا دەبن.

عەزیز گەردی، لەگەڵ ئەوەی کوردزمانێکی کەم وێنە بوو و شێوەزارەکانی کورمانجی سەروو، کورمانجی خواروو لەگەڵ هەورامی دەزانی، لە گەڵە ئەوەشدا چوار زمانی جیهانیش بەباشی دەزانی. بەهۆی ئەوەی بەشی زمانی فەرەنسی لە زانکۆی بەغدا خوێندووە، هەروەها زمانەکانی ئینگلیزی، عەرەبی و فارسیش بەباشی دەزانێت.

عەزیز گەردی لە چەندین قوتابخانە وانەی گوتووەتەوە و پاشان دوای تەواوکردنی زانکۆ لە کۆلێژی ئاداب، بەشی زمانی کوردی دەبێتە مامۆستا، خۆی لەبەر نەپڕژان بەسەر کاری وەرگێڕاندا دەستلەکاردەکێشێتەوە و بەیەکجاری تەنیایی هەڵدەبژێرێ، خانوویەک لە شارەدێی بەحرکە دەکاتە شوێنی ژیان و نووسینەکانی و بژێویشی لەسەر مووچەی خانەنشینییەکەیەتی.

عەزیز گەردی، یەکێکە لەو نووسەر و وەرگێڕانەی کە هەموو ژیانی خۆی بۆ ئەو بوارە تەرخانکردبوو.

عەزیز گەردی لە ژیانیدا هاوسەرگیریی نەکردووە و تا کۆتایی ژیانی بەتەنیا دەژیا.

عەزیز گەردی نوسەر و وەرگێڕی گەورەی کورد سەرلەبەیانی رۆژی دووشەممە رێکەوتی 06-06-2022 بەهۆی سستبوونی گورچیلەکانییەوە لە نەخۆشخانەی ژینی تایبەت لە شاری هەولێر لە تەمەنی 75 ساڵیدا کۆچی دوایی کرد.

بەرھەمەکان

• رەوانبێژی لە ئەدەبی کوردی دا، ھەولێر، ١٩٧٢.
• ئەدەب و رەخنە، بەغداد، ١٩٧٤.
• ئەدەبی بێگانان - بەرگی 1، بەغداد، ١٩٨٢.
• ئەدەبی بێگانان - بەرگی 2 بەغداد، ١٩٨٢.
• ئەدەبی بێگانان - بەرگی 3 بەغداد، ١٩٨٢.
• ئەدەبی بێگانان - بەرگی 4بەغداد، ١٩٨٢.
• ئەدەبی بێگانان - بەرگی 5بەغداد، ١٩٨٢.
• ئەدەبی بەراوردکاری چاپی یەکەم بەغدا 1978
• جوتیارێکی زیرەک.
• پیاوێک.
• سەروا، ھەولێر، ١٩٩٩.
• کێشی شیعری کلاسیکیی کوردی، هەولێر: وەزارەتی ڕۆشەنبیری، ١٩٩٩.
• رەوانبێژی (روونبێژی، جوانکاری، واەاناسی)، وەزارەتی پەروەردە، ٢٠٠٢.
• رابەری کێشی شیعری کلاسیکی لێکۆڵینەوەی ئەدەبی، سلێمانی، ٢٠٠٣.
• گەردەلولی مەرگ، ھەولێر، ٢٠٠٨.
• کێشناسیی کوردی، ٢٠١٤.
• سێ دەرمان: ھەقایەتی کوردەواری، کۆکردنەوەی عەزیز گەردی.

وەرگێڕانەکانی

• ئافرەتی کورد لە تورکیا چاپی یەکەم بەغدا
• ئاشوورا چاپی یەکەم سالی ٢٠١١
• چیرۆکی بەر ئاگردان، ١٩٧٨.
• چیرۆکەکانی ئیزۆپ یان لەناو گیانداران دا، نووسینی ئیزۆپ.
• لۆرکا: سێ تراژیدی، ١٩٨٤.
• (چرا)یەک لەسەر مادیان کۆ، نووسینی مەنسوور یاقووتی.
• بیرەوەرییەکانی مامۆستایەک، نووسینی مەنسوور یاقووتی.
• لاوەچ، نووسینی مەنسوور یاقووتی.
• ئێمە ئەم شیعرەمان نوسیوە.
• ئەفسانەی ئەرمەنی، نووسینی چارڵز دونیتگ.
• ئەفسانە و ڕازی کوردی نووسینی: عەلی ئەشرەف دەروێشیان
• ئەفسانەی ئەفریقی.
  
• ئەفسانەی سلاڤی.
• ئەفسانەی کوردی، نووسینی م ب ڕودێنکۆ.
• ئەفسانەی تورکیایی.
• بەرکوتێکی ژیانم، نووسینی یەڤجینی یەڤتوشینکۆ.
• ئافرەت ڕەگەزی بێکەڵک، نووسینی ئۆریانا فالاچی.
• پەنەلۆپە لە جەنگدا، نووسینی ئۆریانا فالاچی.
• پیاوێک، نووسینی ئۆریانا فالاچی.
• حەفت گفتوگۆ، نووسینی ئۆریانا فالاچی.
• ژیان و جەنگ و ھیچی تر…، نووسینی ئۆریانا فالاچی.
• گفتگۆ لەگەڵ مێژوودا، نووسینی ئۆریانا فالاچی.
• نامەیەک بۆ ئەو کۆرپەلە نێرینەی کە ھەرگیز لەدایک نەبوو، نووسینی ئۆریانا فالاچی.
• ئەگەر خۆر بمرێت، نووسینی ئۆریانا فالاچی.
• چیرۆکەکانی کریلۆڤ.
• حاجی مراد، نووسینی تۆلستۆی.
• خەڵک بەچی دەژی، تۆلستۆی.
• کەوێەی دامەنەاری، سلێمانی، ٢٠٠٤.
• کاریگەریی گۆرانی لەسەر کوردیی ناوەڕاست، نووسینی میشێل لیزینبێرگ، دەزگای سەردەم، ٢٠٠٤.
• درەختی چل داستان، لەنووسینی کەلیموڵڵا تەوەحودی، دەزگای سەردەم، ٢٠٠٧.
• داستانی حوسێنی کورد و چەند ھەقایەتێکی تر، لەفارسییەوە لەنووسینی ئەحمەد ئازەر ئەفشار، دەزگای سەردەم، ٢٠٠٨.
• زارا عەشقی شوان، نووسینی محەممەد قازی، سلێمانی.
• رۆمیۆ و جولێت.
• یەک چیای گەوھەر: کۆمەڵە چیرۆکێکی ئەفسانەیی گەلان.
• کۆمیدیا، سێ بەرگ: دۆزەخ، بەرزەک، بەھەشت، لەنووسینی دانتێ ئەلیگیێری.
• داغستانی من.
• قۆڵبر، نووسینی عەزیز نەسین.
• قوتیل، نووسینی ئەلفۆنیس دۆدی.
• مەسەلەک، ھێنری ئەلیک.