جیاوازیی نێوان پێداچوونەوەکانی «داڕێژە:هه‌ڵبژارده‌ی سێیه‌م»

Jump to navigation Jump to search
بەبێ کورتەی دەستکاری
ھێڵی ١: ھێڵی ١:
'''[[دایکی ئاریان]]'''
'''[[شەرەفنامە]]'''


عەتیە محەمەد ئەمین دایکی ئاریان ساڵی 1950 لە شارۆچکەی '''[[پێنجوێن]]''' سەر بە پارێزگای '''[[سلێمانی]]''' لەدایکبووە.
نووسینی: شەرەفخانی بەدلیسی
[[پەڕگە:دایکی ئاریان.jpg|وێنۆک]]
[[پەڕگە:شەرەفنامە 25.jpg|وێنۆک]]
وەرگێڕانی: '''[[هەژار موکریانی]]'''


پاشان چوونەتە گەڕەکی مەڵکەندی لە '''[[سلێمانی]]''' و لەوێ گەورەبووە، لەگەڵ ئەوەی لەتەمەنێکی کەمی منداڵییدا ژیانی هاوسەرگیریی پێکدەهێنێت، بەڵام بەهۆی ئەوەی بەردەوام توانای لابردنی بەربەستەکانی هەبووە، قۆناغەکانی خوێندن تەواودەکات.
بۆ خوێندنەوە یان داونلۆدکردنی پەڕتووکی: (شەرەفنامە مێژووی ماڵەمیرانی کوردستان) کلیکی ئەم لینکەی خوارەوە بکە!


لە ساڵی شەستەکانی سەدەی ڕابردوو، بە هۆکاری گواستنەوەی فەرمانبەران، لەگەڵ خێزانەکەیدا دەچنە بەغدای پایتەختی ئێراق و نزیکەی 20 ساڵ لەوێ دەمێننەوە، هەر لەوێش دەستدەکات بە کاری نواندن و لە ساڵی 1967 دەچێتە سەر تەختەی شانۆ، لە یەکەمین کارە هونەرییەکانی کە بەشداریی تێدا کردوون بریتی بوون لە 'گەزی چی و چاوی چی'، 'خوا لە سوڵتان مەحمود گەورەترە'، هەروەها 'مشتەی ناو هەمانەکە'.
'''[[پەڕگە:شەرەفنامە مێژووی ماڵەمیرانی کوردستان.pdf|وێنۆک]]'''
دایکی ئاریان، باس لەو سەردەمە دەکات کە بەشدارییکردنی ژنان لە کاری شانۆ و نواندندا قوورس بووە و لە ڕووی کۆمەڵایەتییەوە ڕێگریی کراوە، بەوتەی خۆی، لەو کاتەدا پیاوان نەیاندەوێرا بجوڵێنەوە و لە شەواندا گۆرانییان دەوت، ئاخۆ دەبێت کاری ژنان لەو بوارەدا چەند قوورس بووبێت، دەشڵێت خەڵک هانی کەسوکارەکەی داوە بیکوژن، بەڵام خێزانەکەی بەپێچەوانەوە پشتگیرییان کردووە.


ئەم ژنە هونەرمەندە لە زۆرێک لە دراما کوردیییەکان و فیلمە سینەماییەکان بەشداریی کردووە و ڕۆڵی جیاوازی بینیوە، لەگەڵ تیپی شانۆیی 'سالار' و 'هاوڕییانی گەزیزە' و زۆرێک لە تیپەکانی تردا کاریکردووە، لەم چەند ساڵەی دواییشدا لە چەند درامایەکی کوردیدا بەشدارییکردووە، لە نموونەی 'گەردەلوول' و 'کەرکووک چوار'، هەروەها لە فیلمی سینەمایی 'بەپێی دەستوور' بەشدارییکردووە کە لە دەرهێنانی 'ڕەحیم زەبێحی' بووە، ئەو دەڵێت هەموو ئەو کارانەی خۆشدەوێت کە بەشداریی تێدا کردوون، زۆربەی ڕۆڵەکانیشی بە پێی تەمەنی خۆی بووە و گونجاوە لەگەڵیدا.
شەرەفنامە کە لە وەرگێڕانەکەیدا ناونیشانی "مێژووی ماڵەمیرانی کوردستان"ـی دراوەتێ، کتێبی بە ناوبانگی مێژوویی کوردە کە بە زمانی فارسی، بە دەستی مێژوونوسی کورد، (میر شەرەفخانی بەدلیسی) نووسراوە. شەرەفنامە سەرچاوەی سەرەکی و چڕوپڕی مێژووی خەڵکی کورد و کوردستانە کە شەرەفخان کاری پێکھێنانی لە ساڵی 1597ـدا و دوو ساڵ پێش مەرگی تەواو کردووە. زۆر دواتر عەبدولڕەحمان شەرەفکەندی(هەژار) کردوویەتی بە کوردی.


[[دایکی ئاریان|درێژەی بابەت]]
شەرەفنامە لە سێ ڕووپەڕ پێک ھاتوە. ھەریەک لەوانە بەسەر چەند بەندێک و چەند دەستە و لکێکدا دابەشکراون. بە کورتی کتێبەکە بەپێی جۆری فەرمانڕەوایی یان بوونی ماڵەمیران و دەسەڵاتدارنی کورد دابەشکراوە.
 
شەرەفنامە، لەبەر ئەوەی بە فارسی نوسراوە وەرگێڕدراوەتە سەر زۆر زمانی تر. ھەژار لە پێشەکی وەرگێڕانەکەدا کارێکی کردوە کە وا ئەکات وەرگێڕانەکەی ببێتە دەقێکی زۆر باوەڕپێکراو لە ڕووی وەرگێڕانەوە. ھەندێ زانا و نوسەری بە ناوبانگی کوردی ئاگادار کردۆتەوە و دەستنوسەکەی بۆ ناردوون بۆ ئەوەی سەرنجی بدەن و ھەڵەکانی بۆ دیاری بکەن. یەکێ لەوانە کەمال مەزھەرە کە بە خەتی خۆی لە لاپەڕی 60ـی نوسراوی وەرگێڕانەکەی ھەژاردا ئەڵێ: "لەسەر داوای ھەژار خۆی - گەلێک لە دەستنوسی شەرەفنامە کە - کرددوویەتی بە کوردی - لەگەڵ چاپی ڕووسی و عەرەبی ئەو کتێبەدا بەراوردم کرد. لە ئەنجامدا دەرکەوت کە تەرجەمەکە زۆر ڕێک و پێکو و ئەمینە و لە ھیچ شوێنێکدا جیاوازیم بەرچاو نەکەوت.
 
[[شەرەفنامە|درێژەی بابەت]]

مێنۆی ڕێدۆزی