جیاوازیی نێوان پێداچوونەوەکانی «داڕێژە:Penjam»

لە Kurd collect
Jump to navigation Jump to search
 
(٤١ دەستکاری لەلایەن ٣ بەکارھێنەرەوە پیشاننادرێت)
ھێڵی ١: ھێڵی ١:
[[پەڕگە:390041.jpg|وێنۆک]]
[[پەڕگە:463979784.jpg|وێنۆک]]
ئەختەر کچی ساڵح، لە ساڵی 1929 لە شاری '''[[سلێمانی]]''' لەدایکبووە، هاوسەری ڕەشۆڵ عەبدوڵای، گۆرانیبێژی دیاری سلێمانیی بووە، منداڵیان نەبووە.
'''[[جەنەڕاڵی پایز و یادێکی، حەفتاو حەوت]]'''


یەکێک بووە لە ژنە هەڵکەوتوو خاوەن پایە و کەسایەتییە چالاکەکانی شاری سلێمانی.
نووسینی: '''[[عەبدوڵڵا کەریم مەحمود]]'''
پایزی 1975 حسین محه‌مه‌د ئه‌حمه‌د ، له‌ ئاماده‌یی '''[[سلێمانی]]'''  ، '''[[محەمەد عومەر عوسمان (ژەنەڕاڵی پاییز)]]'''ی پێناساندم ،بووین به‌ هاوڕێی رۆژنامه‌و گۆڤارو  کتێب ،  سه‌رقاڵی خوێندنه‌وه‌ بووین ،ناو به‌ناو شیعرمان ده‌نوسی و بۆ یه‌کتریمان ده‌خوێنده‌وه‌.


ئەختەر و ڕەشۆڵی هاوسەری ناسیاو و هاوڕێی بنەماڵەی شێخ مەحمودی حەفید و حەپسەخانی نەقیب بوون، هاتووچۆیان لە نێواندا هەبووە، ئەختەر بەردەوام خولیای ئازادیی و خەبات بووە لە مەیدانی سیاسیی و شۆڕشگێڕیدا و وەک ژنە شۆڕشگێڕێک لە خەبات دانەبڕاوە و بەردەوام بەشداریی چالاکییەکانی ئەو کاتەی کردووە.
ماڵی محه‌مه‌د له‌ خانوه‌کانی کارگه‌ی  جگه‌ره‌ بوو ، ماڵی ئێمه‌ش لای شێخ مستەفا بوو، لە گەرەکی بەرانان ، لە نزیک گردی رەعایەو گردی ئەندازیاران ، هەردووکمان هاتوو چۆی  ماڵی یه‌کتریمان ده‌کرد .


ئەختەری ڕەشۆڵ، خوێندەواربووە و یەکێک بووە لە ژنە بەهێزەکانی شاری سلێمانی و خاوەن پێگەیەکی کۆمەڵایەتی تایبەتی بووە، بەهۆی ئەوەشەوە کە هاوڕێ و دۆستی حەپسەخانی نەقیب و زەکیە بابان بووە، ڕۆڵێکی بەرچاوی هەبووە لە چارەسەرکردنی کێشە کۆمەڵایەتییەکانی ئەو سەردەمەدا.
( قژی زەرد بوو بە گەڵای پایز )


لەڕۆژی 9-10-1956 شێخ مەحمودی حەفید بەهۆی نەخۆشی کۆچی دوای دەکات، تەرمەکەی دەگەڕێندرێتەوە بۆ شاری سلێمانی.  
محەمەد گه‌نجێکی  هێمن و بێ ده‌نگ و مه‌نگ  بوو ،  له‌ جیاوازییه‌ چینایه‌تیه‌کان ده‌دواین ، عاشقی هۆنراوه‌کانی ( ئادگار ئاڵانپۆ و بۆدلێر و پۆشکین وجەمال شارباژێری)  بوو ،  خاوه‌ن  ده‌روونێکی  په‌پوله‌  ئاسای ناسک و جوان و به‌هه‌ڵوێست بوو.


لە ڕۆژی 11-10-1956 لە بەردەرکی سەرای شاری سلێمانی لە کاتی هێنانەوەی تەرمەکەیدا، پێشوازیی تەرمی شێخ و خۆپیشاندان و ڕاپەڕینی خەڵک تێکەڵدەبێت، بەو هۆیەوە ئاڵۆزیی لەنێوان خەڵک و پۆلیس دروست دەبێت، هەر بۆیە پۆلیس تەقە لە خۆپیشاندەران دەکات و لە ئەنجامدا ئەختەری ڕەشۆڵ لە بەردەرکی سەرا لەو کاتەدا و لە تەمەنی 27 ساڵییدا شەهید دەبێت هەر لە شاری سلێمانی دەنێژرێت، هەربەهۆی تەقەکردنەکەشەوە کەسێکی دیکەش شەهید بووە و نزیکەی 50 هاوڵاتی دیکەش برینداربوون.
توخنی  دنیای سیاسه‌ت  نه‌ده‌ که‌وت ، ناو به‌ناو هۆنراوه‌ی بۆ  جوانی سیحری رۆمانسیه‌تی ئه‌و کچه‌ قژ زه‌رده‌ی ئالوده‌ی بوو دەنووسی و بەدەنگی خۆی بۆی دەخوێندمەوە.


ئەگەرچی زانیارییەکی زۆر لەسەر ئەم ژنە لە
ئەو کچەی لێ ی دابڕو ون  بوو  ، قژە زەردەکەی لای ئەو ببوو، بە هێمای گەڵای زەردی  پایز .


محه‌مه‌د بێ سنوور چووبوه‌ خه‌ڵوه‌تی شیعره‌وه‌ ،  شیعری کرد به‌ هه موو زه‌مه‌نه‌کانی ته‌مه‌نی ، لاپەرەی  هەموو یاده‌وه‌رییه‌کانی .


له‌ عيشقی بە ئاکام نەگەیوو و رۆمانسیەتی شیعردا ، به‌ جۆرێک چووبووە  دنیای شیعرەوە، هەموو ساتەکانی ژیانی نامۆیی وغوربه‌تی قژ زەرد بوو .


به‌دوای عه‌شقی رۆحی  ،ئەو کچە قژ زەردەدا عەوداڵ بوو ، تێك شکانی عيشق و دابڕان و نامۆیی ، محەمەدی کرد  به‌و شاعیره‌ی  , ده‌نگ و ڕه‌نگی قژزەردی ، لەگەڵای زەردی پایز دا ببینێتەوە.
قژ زەرد و گەڵای زەردی پایز  ،محەمەدیان کرد به‌ جه‌نه‌ڕاڵی پایز.


 
[[جەنەڕاڵی پایز و یادێکی، حەفتاو حەوت|درێژەی بابەت]]
[[ئەختەری ڕەشۆڵ، سیمبولی شەهیدانی خۆپیشاندانەکان|درێژەی بابەت]]

دوایین پێداچوونەوەی ‏١٠:١١، ١٢ی تشرینی دووەمی ٢٠٢٤

463979784.jpg

جەنەڕاڵی پایز و یادێکی، حەفتاو حەوت

نووسینی: عەبدوڵڵا کەریم مەحمود

پایزی 1975 حسین محه‌مه‌د ئه‌حمه‌د ، له‌ ئاماده‌یی سلێمانی ، محەمەد عومەر عوسمان (ژەنەڕاڵی پاییز)ی پێناساندم ،بووین به‌ هاوڕێی رۆژنامه‌و گۆڤارو کتێب ، سه‌رقاڵی خوێندنه‌وه‌ بووین ،ناو به‌ناو شیعرمان ده‌نوسی و بۆ یه‌کتریمان ده‌خوێنده‌وه‌.

ماڵی محه‌مه‌د له‌ خانوه‌کانی کارگه‌ی جگه‌ره‌ بوو ، ماڵی ئێمه‌ش لای شێخ مستەفا بوو، لە گەرەکی بەرانان ، لە نزیک گردی رەعایەو گردی ئەندازیاران ، هەردووکمان هاتوو چۆی ماڵی یه‌کتریمان ده‌کرد .

( قژی زەرد بوو بە گەڵای پایز )

محەمەد گه‌نجێکی هێمن و بێ ده‌نگ و مه‌نگ بوو ، له‌ جیاوازییه‌ چینایه‌تیه‌کان ده‌دواین ، عاشقی هۆنراوه‌کانی ( ئادگار ئاڵانپۆ و بۆدلێر و پۆشکین وجەمال شارباژێری) بوو ، خاوه‌ن ده‌روونێکی په‌پوله‌ ئاسای ناسک و جوان و به‌هه‌ڵوێست بوو.

توخنی دنیای سیاسه‌ت نه‌ده‌ که‌وت ، ناو به‌ناو هۆنراوه‌ی بۆ جوانی سیحری رۆمانسیه‌تی ئه‌و کچه‌ قژ زه‌رده‌ی ئالوده‌ی بوو دەنووسی و بەدەنگی خۆی بۆی دەخوێندمەوە.

ئەو کچەی لێ ی دابڕو ون بوو ، قژە زەردەکەی لای ئەو ببوو، بە هێمای گەڵای زەردی پایز .

محه‌مه‌د بێ سنوور چووبوه‌ خه‌ڵوه‌تی شیعره‌وه‌ ، شیعری کرد به‌ هه موو زه‌مه‌نه‌کانی ته‌مه‌نی ، لاپەرەی هەموو یاده‌وه‌رییه‌کانی .

له‌ عيشقی بە ئاکام نەگەیوو و رۆمانسیەتی شیعردا ، به‌ جۆرێک چووبووە دنیای شیعرەوە، هەموو ساتەکانی ژیانی نامۆیی وغوربه‌تی قژ زەرد بوو .

به‌دوای عه‌شقی رۆحی ،ئەو کچە قژ زەردەدا عەوداڵ بوو ، تێك شکانی عيشق و دابڕان و نامۆیی ، محەمەدی کرد به‌و شاعیره‌ی , ده‌نگ و ڕه‌نگی قژزەردی ، لەگەڵای زەردی پایز دا ببینێتەوە. قژ زەرد و گەڵای زەردی پایز ،محەمەدیان کرد به‌ جه‌نه‌ڕاڵی پایز.

درێژەی بابەت