جیاوازیی نێوان پێداچوونەوەکانی «داڕێژە:هه‌ڵبژارده‌ی دووه‌م»
Manu (لێدوان | بەشدارییەکان) |
Manu (لێدوان | بەشدارییەکان) |
||
| ھێڵی ١٨: | ھێڵی ١٨: | ||
وەک پێداچوونەوەی ٠٧:٣٠، ٢٦ی حوزەیرانی ٢٠٢٤
.jpg)
کورتەباسێک لەسەر مێژووی قەڵای نەجم
ئاراس حسۆ
چەندە باسک و باڵندە باڵیان بەسەر ئەم خاکەدا لێداوە و شاهیدی چەندین ڕووداوی مێژوویی بوون، ئەوەندە شوێن و ناوچەی مێژوویی هەن کە هەم ئەمڕۆ بۆ ئێمە بوونەتە شوێنی گەشتیاری، هەم بوونەتە بەڵگەنامە و سەرچاوەی مێژوویی کە دەگەڕێنەوە بۆ هەزاران ساڵ لەمەوبەر. باشە ئێمە دوور نین، ئێمە لێرەین و سەردانی شوێنێکی مێژووییی تر دەکەین بە درێژاییی ڕووباری فورات. ئەمجار دەچینە لای ڕووباری فورات و لەسەر بەرزترین لووتکەی قەڵای "نەجم" دەوەستین و پێکەوە دەرگا مێژووییەکانی دەکەینەوە و دەیناسێنین.
قەڵای مێژوویی و کۆنی نەجم کە لە سەردەمی ڕۆمانیا دروست کراوە، دەکەوێتە سەر ڕووباری فورات لە ڕۆژهەڵاتی شاری "منبج". ئەم قەڵایە شاهیدی چەندین قۆناغی مێژوویی بووە و بە چەندین قۆناغی جیاوازدا تێپەڕیوە. قەڵای نەجم ١١٥ کیلۆمەتر لە باکوور و ڕۆژهەڵاتی "حەلەب"ەوە دوورە و ٣٧ کیلۆمەتر لە باشووری شاری "کۆبانی"یەوە دوورە. قەڵای نەجم دەکەوێتە سەر لووتکەی گردێکی بەرز کە زاڵە بەسەر هەر چوار دەوریدا.
چونکە قەڵاکە دەکەوێتە سەر ڕووباری فورات، جووتیاریی سەر ئەم خاکە و دەوروبەری ئەم خاکە هەمووی پڕ خێر و بەرەکەتە. قەڵاکە چوارگۆشەیە، لەسەر کۆمەڵێک بەرد دروست کراوە کە ڕوویان لە کەنارەکانی فورات کردووە. ئەم قەڵایە درێژییەکەی ٩٥ مەتر و پانییەکەی ٦٠ مەترە؛ هەروەها ٥٠ مەتر لە سەرووی دەشت و ٦٨ مەتر لە سەرووی ڕووباری فوراتەوەیە. کۆی بەرزییەکەی ٣٧٧ مەتر دەبێت.
ئەم قەڵایە بە شێوەیەکی زۆر بەرز دروست کراوە، چونکە ئەو ناوچەیە شوێنێکی زۆر دەوڵەمەند و ستراتیژی بووە و هەمیشە هێرشی کراوەتە سەر. دیواری دەوری قەڵاکە وەک هەموو دیوارەکانی سەردەمی "سەلاحەدینی ئەیووبی" وایە، لە خشتی ڕەش دروست کراوە و خەندەقێک بە بەرد بە قووڵاییی ٧ مەتر و پانیی ٨ بۆ ٩ مەتر هەڵکەندراوە.